Miejscowości Gminy Leśnica

Czarnocin

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1485 roku. W najstarszym dokumencie wymieniona została nazwa "Czarnozenie". Później nazywano wioskę "Czarnosin" lub "Czarnosień". Do 1945 roku obowiązywała urzędowa nazwa Scharnosin.

W 1845 roku na terenie wsi były 4 młyny i gorzelnia, a od 1861 roku funkcjonowała również karczma. W 1910 roku Czarnocin liczył 374 mieszkańców, w 1939 roku - 272, obecnie mieszkają tutaj 164 osoby.


                                        

W 1997 roku zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska utworzono dwa rezerwaty leśne: "Boże Oko" i "Grafik". Czarnocin położony jest na skraju tych rezerwatów. W około rozpościera się bukowy bór, który wraz z ukształtowaniem terenu i występującymi w obrębie wsi źródłami wody sprawia, że Czarnocin nazywany jest Śląską Szwajcarią.

                                        
 

Dolna

Wioska położona jest w pobliżu drogi krajowej 426 Strzelce Opolskie - Kędzierzyn-Koźle w północnej części Gminy Leśnica. W 1615 r. wioskę kupił hrabia Jerzy von Redern, a w 1783 r. właścicielem jej został hrabia Colonna. W tym roku Dolna liczyła 195 mieszkańców, dlatego też już wtedy miała własną szkołę, w której zatrudniony był jeden nauczyciel.  Kolejnym właścicielem wioski został w 1817 roku baron von Gastheimb. Liczba mieszkańców wzrosła wówczas do 249. W Dolnej znajdowały się folwark, karczma i wyrobisko kamienia wapiennego. 

 

                                                                     

                                                

Najciekawszym zabytkiem we wsi jest kościół parafialny p.w. Piotra i Pawła pochodzący z  XIX wieku, w którym zachował się gotycki układ ścian wcześniejszej świątyni. W prezbiterium kościoła zachowało się również ciekawe sklepienie kolebkowe, a w głównej nawie -  ława kolatorska z przełomu XVII i XVIII stulecia.

Dolna obchodziła w 2002 roku 700-lecie istnienia, ponieważ jej nazwa po raz pierwszy pojawiła się w bulli papieża Bonifacego VII z 16. lutego 1302 r.

13 lipca 2008 r. w Dolnej miała miejsce niezwykła uroczystość. To właśnie tego dnia uczczono pamięć o Franciszku Cedzichu, wywodzącym się z tej miejscowości misjonarzu - biskupie. Podczas uroczystości nazwano jedną z ulic w Dolnej - na mocy uchwały Rady Miejskiej w Leśnicy - imieniem Biskupa Franciszka Cedzicha.
 

Góra św. Anny

                                             

      

Powstanie i rozwój Góry św. Anny - nazywanej dawniej również Górą św. Jerzego, Górą Chełmską lub Annaberg - kojarzy się z rodem Gaszynów, który przyczynił się do budowy klasztoru franciszkańskiego, sanktuarium i kalwarii oraz do rozwoju ruchu pielgrzymkowego. Dziś Góra św. Anny jest  szczególnym miejscem w krajobrazie Śląska Opolskiego. Od niepamiętnych czasów ludzie otaczali ją czcią i wyznaczali jako cel swoich pielgrzymek i modlitw. 

                               

 

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat Góra św. Anny była świadkiem wielu wyjątkowych wydarzeń religijnych. W roku 1980 obchodzono 500-lecie istnienia sanktuarium. 27 marca tego roku podczas uroczystości na czele z prymasem Stefanem Wyszyńskim oraz kardynałem Władysławem Rubinem odczytany został dekret Stolicy Apostolskiej nadający kościołowi św. Anny status Bazyliki Mniejszej. Trzy lata póżniej, 21 czerwca 1983 r. Górę św. Anny odwiedził Papież Jan Paweł II, o czym przypomina tablica wmurowana w ścianę bazyliki oraz papieski pomnik z 2000 r. W 2009 r. odbyły się uroczystości związane z jubileuszen 300-lecia istnienia kalwarii annogórskiej, a w roku 2010 obchodzono 100 lat koronacji figury św. Anny Samotrzeciej.

 

                                      

 

Góra św. Anny to także miejsce walk Powstań Śląskich. Przypomina o tym muzeum oraz Pomnik Czynu Powstańczego autorstwa Xawerego Dunikowskiego.

 

                                     

                     

Ze względu na walory przyrodnicze i krajobrazowe utworzono w Górze św. Anny w 1988 r. Park Krajobrazowy, a całokształt wartości przyrodniczo-krajobrazowych, kulturalnych, architektonicznych, historycznych i religijnych sprawiły, iż 14 kwietnia 2004 r. rozporządzeniem Prezydenta RP Góra św. Anny została uznana za „Pomnik historii, jako komponowany krajobraz kulturowo – przyrodniczy”, pierwszy w Województwie Opolskim. Tym samym Sanktuarium na Górze św. Anny znalazło się wśród 30 najcenniejszych obiektów i zespołów zabytkowych w Polsce, co zainicjowało starania o wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.
 

Kadłubiec

 

                                   

             

Wioska pierwszy raz wymieniona została w dokumencie z 1302 roku.  W 1817 r. właścicielem wioski, którą zamieszkiwało wówczas 184 mieszkańców,  był major von Thun z Wysokiej. Obecnie w Kadłubcu mieszka około 370 osób.

Obiekty zabytkowe na terenie wioski to: pozostałości XIX wiecznego wiatraka typu holenderskiego oraz murowana kaplica z tego samego okresu.

Rok 2002 zapisał się do historii jako jubileuszowy ze względu na obchodzone 700-lecie istnienia Kadłubca oraz 50-lecie istnienia klubu sportowego LZS Kadłubiec. Liczne inwestycje z tych okazji uatrakcyjniły wizerunek wioski. 
 

Krasowa

 

Leżąca na południowy zachód od Leśnicy miejscowość Krasowa, w 1679 roku była własnością leśnickiego proboszcza. Nazwa miejscowości wywodzi się od przymiotnika "krasny", czyli "piękny". Godna uwagi jest kapliczka przydrożna z XIX w. Na terenie wsi funkcjonował dawniej młyn wodny. 

                                     

 

Współczesna Krasowa dysponuje kompleksem atrakcyjnych i uzbrojonych we wszystkie media działek o powierzchni 15 ha. Teren ten przeznaczony został na działalność gospodarczą i usługową. Miejscowość stanowi bezpośrednie zaplecze inwestycyjne miasta Leśnica.

 

Leśnica

 

Miejscowość położona na południowo-wschodnim zboczu Góry Św. Anny, liczy blisko 3 tysiące mieszkańców i jest siedzibą władz gminy. 

Nazwa miasteczka jest bardzo stara i wywodzi się od lasów, które ongiś otaczały osadę. Pierwsza wzmianka zamieszczona została w 1217 roku w dokumencie księcia opolskiego Kazimierza I. Wymieniono tam nazwę miejscowości jako Lesnicie. W tym czasie książęta opolscy nadali miastu herb przedstawiający złotego orła górnośląskiego na błękitnym tle.

Dawna Leśnica specjalizowała się w rzemiosle i handlu, ale rozwijało się również sadownictwo i warzywnictwo.

Tutaj funkcjonowały młyny wodne, był browar, stacja kolejowa.

Momentem przełomowym, podobnie jak dla wszystkich polskich gmin, były wybory z dnia 27 maja 1990 roku. Demokracja życia społecznego  przyczyniła się bowiem do uaktywienia mieszkańców gminy. Nowo powstałe stowarzyszenia oraz organizacje podjęły się wielu inicjatyw, które zostały uwieńczone sukcesami. Przeprowadzono wiele inwestycji poprawiających jakość życia mieszkańców miasta i poszczególnych sołectw. Najbardziej znaczące działania przeprowadzono w obszarze kultury, edukacji i ekologii.

 

                                 

 

Ważne  efekty odnotowano także w zakresie budowy sieci sanitarnej, gospodarki wodno-ściekowej, ochrony środowiska, czy modernizacji dróg i chodników oraz modernizacji zabytkowych obiektów.

W Gminie Leśnica odbywa się rok rocznie wiele imprez kulturalnych, gromadzących licznych uczestników i widzów. Należą do nich m.in.: Przegląd Zespołów Dziecięcych i Młodzieżowych Mniejszości Niemieckiej, Regionalny Przegląd Koni Hodowlanych, Gminne Dni Seniora, czy Spotkanie Byłych i Obecnych Mieszkańców Leśnicy.

Odwiedzający Leśnicę zachwycają się rynkiem otoczonym   zabytkowymi kamienicami, w którym znajduje się pomnik św. Jana Nepomucena z XVIII w. Warty uwagi jest ponadto barokowy kościół parafialny pw. Św. Trócy oraz kościół cmentarny w stylu gotyckim. W odnowionym budynku dawnego browaru mieści się obecnie Galeria Sztuki z pracami międzynarodowych artystów malarzy.

 

Lichynia

                                    

Wioska położona jest na wschód od Leśnicy i zamieszkuje ją około 468 mieszkańców. Nazwa miejscowości pochodzi od wyrazu "lichy", co wiązać można  z niską klasą tutejszej ziemi. Miejscowość wielokrotnie zmieniała właściciela. Z zapisów wynika, iż w 1410 roku książę opolski Bolko IV prowadził spór ze swoim bratem Bernardem o zboże z Lichyni, Zalesia i Leśnicy. Późniejsze dzieje wioski związane były z pobliskimi Sławięcicami, a w roku 1782 Lichynia przeszła w ręce rodziny Hohenlohe, która władała na tym terenie do 1945 roku.

W roku 1843 był we wsi był młyn wodny, wapiennik i cegielnia.

Obecnie w Lichyni działa Grupa Producencka "Kłos", która ulokowała suszarnie zboża w zmodernizowanych obiektach byłego PGR-u.

Przez wieś przebiegają ścieżki rowerowe prowadzące m.in. do rezerwatów "Grafik" i "Boże Oko".

Godna uwagi jest również kapliczka przydrożna z przełomu XVIII i XIXw.
 

Łąki Kozielskie

                                    

  

Dzieje wioski związane są z przeszłością Koźla. W 1783 roku należała ona do latyfundium kozielskiego stanowiącego własność hrabiego Plettenberga. Mieszkało tu wtedy 185 osób. W 1843 roku w Łąkach Kozielskich były następujące budynki: zamek, folwark, 3 wodne młyny i 79 prywatnych domów. Wioska liczyła wówczas 550 mieszkańców. Należała do niej także kolonia Kuszówka. Obecnie Łąki Kozielskie zamieszkuje około 460 osób.

W Łąkach Kozielskich rozwijają się dziś dwie firmy "IZOLER" oraz "IZOBUD", zapewniając mieszkańcom mkiejsca pracy.

 

Poręba

                                        

Nazwa Poręba oznacza miejsce, gdzie dokonano wyrębów lasu. W XV i XVI wieku należała do znanego rodu rycerskiego Strzałów, fundatorów pierwszego kościoła w Górze Św. Anny. Podkreślić należy, że obszar tej góry przez długi czas należał właśnie do dóbr w Porębie, ponieważ w 1637 roku wieś nabył Melchior Ferdynand Gaszyn.

Poręba posiada nietypową dla opolskiej wsi zabudowę łańcuchową, co wynika z jej położenia w wąskiej, długiej dolinie. Stąd prowadzi bardzo urozmaicony krajobrazowo szlak kalwarii na Górę św. Anny z wieloma kaplicami i okazałym drzewostanem. W centrum Poręby znajduje się kościół kalwaryjski Wniebowzięcia NMP oraz Dom Opieki im. Edmunda Bojanowskiego Sióstr Służebniczek NMP.    

Obszar Poręby, z uwagi na rzeźbę terenu, należy do szczególnie malowniczych. W pobliżu drogi do Leśnicy znajduje się niezamarzające źródło krasowe nazywane "Siedem Źródeł". Urok tego miejsca powoduje, ze często zatrzymują się tu pielgrzymi wędrujący drogą kalwaryjską z Góry św. Anny.

Od roku 1997 Poręba słynie z Regionalnego Przeglądu Koni, połączonego z pokazami pojazdów zaprzęgowych.

 

Raszowa

 

Nazwa wioski wywodzi się od nazwiska właściciela lub dzierżawcy Rass. W wykazie wsi książęcych z 1532 roku użyto nazwy Russowa, a w kościelnych sprawozdaniach powizytacyjnych z lat 1679 i 1688 wieś występuje jako Raszowa oraz Rassowa. Do 1810 roku wioska należała do klasztoru cystersów w Jemielnicy. W tym czasie liczyła ona 259 mieszkańców. Obecnie jest to duża wieś zamieszkała przez 1100 osób.

W latach 1927-1928 włączono do niej wioskę Rokicze (Rokitsch), na terenie której znajduje się barokowy kościół parafialny pod wezwaniem Wszystkich Świętych z 1791. Wewnątrz świątyni znajduje się ciekawy barokowy ołtarz główny z rzeźbami świętych i aniołków.

 

                            

 

W 1993 r. oddano do użytku Park Wiejski Raszowa o powierzchni ponad 27 ha. Na jego terenie znajdują się zbiorniki wodne tworzące wspaniałe miejsca do uprawiania wędkarstwa i spędzania wolnego czasu nad wodą.

 

Wysoka

 

                               

 

Wioska łączy się od północy z miejscowością Góra Św. Anny. W 1234 roku wioska nosiła nazwę Visoka. Należała wówczas do klasztoru w Czarnowąsach. W 1421 roku była własnością Petrasza Strala. 53 lata później ówcześni właściciele Wysokiej zostali powieszeni w lesie koło Wysokiej, a ich dobra zburzono. Była to kara za dokonywane przez nich na drogach rabunki, których ofiarami padali kupcy. W późniejszym okresie wioska należała do rodów Buchtów, Dzierżanowskich oraz Gaszynów.Od 1799 do  1927 roku Wysoka była własnością rodziny von Thun. Na terenie Wysokiej zachowały się ślady przeszłosci. Najstarszy kościół wzmiankowany był w roku 1373, kolejny powstał około 1444 roku i był rozbudowany w latach 1933-1934 w stylu neobarokowym.  Na starych murach świątyni pw. św. Floriana zachowały się resztki grafitowych zdobień z 1580 roku. Obecnie kościół znany jest z ruchomej stajenki - dzieło ks. proboszcza Jana Sachera.

Wartościowymi zabytkami są także: późno-renesansowa rzeźba św. Trójcy z roku 1748 stojąca na skrzyżowaniu dróg Wysoka - Kadłubiec, ponadto pozostałości kamiennego wiatraka typu holenderskiego, wybudowanego w połowie XIX wieku.

Wysoka znana jest z wykonywania pięknych koron żniwnych. Wielokrotnie zdobywała już czołowe miejsca za najpiękniejszą koronę żniwną - ostatnio w 2007 roku pierwsze miejsce w wojewódzkich dożynkach w Łosiowie.

                                  

Zalesie Śląskie

 

Wieś położona jest w odległości 6 km na południowy-wschód od Leśnicy, przy drodze do Sławięcic i Kędzierzyna - Koźla. Po raz pierwszy wymieniona została w dokumencie z roku 1223 jako Zalese, czyli osada za lasem. 

Już na początku XIII wieku istniał w wiosce drewniany kościół. Później zbudowano murowany, którego gotyckie prezbiterium z około 1400 roku zachowało się do dziś. W latach 1812 - 1825 przebudowę kościoła św. Jadwigi w Zalesiu przeprowadził budowniczy z Ujazdu, Karol Heintze, wprowadzając w fasadzie zachodniej i wieży proste, ale monumentalne formy ostrołukowe w stylu neogotyckim. 

 

                                       

                

Ludność Zalesia trudniła się  rolnictwem, warzywnictwem oraz drobnym rzemiosłem. Prawie do końca ubiegłego stulecia przez wieś prowadził boczny szlak handlowy do Strzelec Opolskich. Ciekawostką archeologiczną było odkrycie na terenie wsi znacznej ilości monet srebrnych, pochodzących prawdopodobnie z 1278 roku.

Od 1934 roku w Zalesiu Śląskim znajduje się dworzec kolejowy, jednak linia pasażerska na trasie Strzelce Opolskie - Kędzierzyn - Kożle została z powodów ekonomicznych zawieszona.

W ostatnich latach w Zalesiu Śląskim przeprowadzono wiele inwestycji, remontów i modernizacji infrastruktury. Szczególny akcent położono na odnowienie Publicznej Szkoły Podstawowej oraz Publicznego Przedszkola.

W życiu społecznym tej miejscowości wielką rolę odgrywa jednostka OSP, założona jeszcze pod koniec XIX wieku, która dysponuje odpowiednim sprzętem strażackim.